SÖZLÜK


Kuş Fotoğrafçısı ve Gözlemcisinin Sözlüğü

Bu sözlükte "kuş fotoğrafçılığı" ve "kuş gözlemciliği"ne ilgi duyan kişilerin yararlanabilmesi amacıyla, fotoğrafçı ve gözlemcilerin sıklıkla kullandıkları ifadelere yer verdim. Tanımları hem bilgi verici ve hem de mizahi bir şekilde kaleme almaya çalıştım. Sözlüğe ekleme yapılması mümkündür. Sözlüğe ekleme önerinizin olması durumunda sayfanın altındaki yorum gönder kısmına önerinizi yazabilirsiniz. 


Akbaba Lokantası

Leşlerle beslenen kuşlar için atılan besinler ile bir lokanta havasına bürünen yerler. Akbabaların öncelikle müşterisini oluşturduğu bu alanlar planlı bir şekilde doğaya katkı amacıyla oluşturulabildiği gibi. Bazen insanların çöp alanı olarak belirlediği alanlar da lokanta haline gelebilmektedir. Bilinçli, planlı ve proje kapsamında oluştulmuş Akbaba Lokantasına örnek; Dört Divan Akbabaları Koruma Projesidir.

Albino kuş

Pigment eksikliği nedeniyle tamamen ya da kısmen beyaz olan kuşlar için kullanılan tanımlama.

Araçtan

Doğa ile bağın araç lastikleri üzerinden kurulduğu, ayağın toprağa, yüzün ota değmemesine özel dikkat gösterildiği, yan koltuktaki nevalelerin ve özellikle çekirdeğin an be an tüketilmesi ile gerçekleştirilen kuş fotoğrafı çekim tekniği.
Cümlede kullanımları: 1. Araçtan çekim yaptım. 2. Yine mi araçtan? 3. Vallahi araçtan çekmedim. 

Arazi

Gözlemci ya da kuş fotoğrafçısının gözlem ya da fotoğraflama eylemi için seçtiği yer, alan, coğrafya. Bu yer belli bir yer olabileceği gibi sürekli hareket hali nedeniyle değişen yerlerde olabilir.
Cümlede kullanımları: 1. Arazi yaptım. 2. Araziye çıkalım. 3. Bugün Mogan, Kulu, Kozanlı arazisi yaptım.

Ages 

Ankara Gölbaşı'nda kuş gözlemcisi ve kuş fotoğrafçılarının sabah erken saatlerde arazi öncesi buluştukları kahvaltı mekanı.

Azo Dayı

Azo dayının vefat etmesi sonrası şimdi var olmayan, Ankara Mogan gölü kenarındaki küçük bir balıkçı barınağı. Bir iki masası ile müşterilerini ağırlayan Azo dayının yurdu. Hoş sohbeti ile kuş fotoğrafçılarının arkadaşı olmuş Azo dayı artık aramızda olmamasına karşın fotoğrafçıların arazide bulundukları noktayı arkadaşlarına iletmek için halen daha kullandıkları yer ismi.

Ballı

Görülmesi son derece zor türleri görmek konusunda haklı bir üne kavuşan kişi. Arazide, zor türleri ancak o kişinin varlığında görmek mümkün olduğunda ekibe dahil edilmesi ve yanınızdan hiç ayrılmaması gereken kişi.

Başköşe

Eski, pek kullanımda olmayan bir terimdir. Türkiyenin Anonim Kuşları (TRAKUS) adlı sitede fotoğrafların izleyicileri tarafından değerlendirilmelerinde kullanılan en yüksek not derecesidir.

Batmak

Gözlemci ve fotoğrafçıların başına sıklıkla gelen aracın çamura batması olayı. Traktör arayışı ile son bulan çamurlu etkinlik.

Bıyıklı

Bir çok bıyıklı ön adına sahip kuş türü olmasına karşın, bıyıklı denince daha çok akla gelen, gelmemesinin de mümkün olmadığı kuş türü.

bıyıklı baştankara kuşu
bıyıklı baştankara

Bitirmek

Fotoğraflamak istediği türün kaliteli fotoğraflarını çokça sayıda çekmek.
Cümlede kullanımları: 1. Bitirdi 2. Bitirdin 3. Bitirmiş.(dedikodudaki kullanımı)

Bizim Çatı yolu

Ankara Mogan gölü kenarında bulunan Bizim Çatı adlı tesise giden yola verilen isim. Ankaralı fotoğrafçıları sıklıkla arazide karşılaştıran bu yol, Mogan'da var olan kuş türlerini gözlemek ve fotoğraflamak için önemli ve verimli bir nokta olarak her zaman önemini korumaktadır.

gölbaşı mogan gölü
mogan gölü

BOP

Büyük orman poşeti. Göç gözlemi yapılırken göç yapan yırtıcıların arasında uçuşan poşete verilen isim. BOP'a kertik atanlar da olmuştur.

Borç

Fotoğrafçının diğer bir fotoğrafçıya bir kuşun fotoğraflamasına yardımcı olması sonrası alacaklı duruma gelmesi durumunda ödenmesi gereken bedel. Bu bedel ya fotoğrafçıya güzel bir yemek ısmarlanması ya da istenilen kuşun fotoğrafının çekimine yardımcı olunması ile kapanabilir.
Cümlede kullanımları: 1. Mehmet Abi borçlar çoğaldı. 2. Borç kuşçunun kamçısıdır. 

BORK/BOK

Büyük orman kartalı kuş türünün kısa adı.

Büyükanne (Bigma)

Cüsselerinden dolayı Sigma 50-500mm ve 800 mm gibi lenslere verilen ad.

Canan

Canon kullanıcılarının Canon yerine kullandıkları isim.

Canoncu

Fotoğraf çekimi için Canon marka ekipmanları kullanan, bu markaya ve ürünlerine taraftar gibi tutkuyla bağlanan kişi. Nikon'u ve Nikon'cuları sevmez. Bir Canoncu "canancı" adıyla da adlandırılabilinir. Uçarı daha iyi çektiğini ifade etmesi en büyük silahıdır.
Cümlede kullanımları: 1. Melih Hocam Canon'cudur. 2. Ben Canoncu oldum. 3. Canon'unda renkleri fena değil. 4. Uçarda Canon kaçarda Nikon. 

Çapkın

Yalıçapkını kuş türünün kısa adı.

yalıçapkını
yalıçapkını

Çil

Çil keklik kuş türünün kısa adı.

Çok güzel

Fotoğraf paylaşım sitelerinde; muhteşem, enfes, harika, olağanüstü, çok can yakar, kıskandım gibi en sık kullanılan kritik ifadesidir. "Ç" ve "K" harfleri arasındaki "O" harfinin kullanım sayısı anlamını değiştirir. "O" arttıkça fotoğrafın beğenisi de artar.

Dalgalı uçuş

Genel olarak ispinoz ve ağaçkakanlarda görülen, dalga şeklinde iniş ve kalkışlar göstererek gerçekleşen uçuş şekli.

Dipçik

Fotoğraf makinesinin üzerine takılması ile elde çekimleri kolaylaştıran aparat.

Doğa fotoğrafçılığı

Doğayı fotoğrafın konusu edinmiş fotoğrafçılık alanıdır. İnsan ve insan ürünü hiç bir şey bu fotoğrafçılığın konusu içine giremez.

Dört çeker

İsimleri tam olarak netleşemeyen, üye isimlerinin değişebildiği gözlemci ve kuş fotoğrafçılarından oluşan örgütsel bir yapılanma. Kurucu üyelerinin; Ayhan, Alper, Ercan ve Kadir olduğu düşünülmektedir.

Dörtyüzler kulubü

En az dörtyüz kuş türünü görmüş ya da görüntülemiş gözlemci ve kuş fotoğrafçılarına verilen ad.

..... Düdükçünü

Başına gelen yer ismi ile (Mogan düdükçünü, Riva düdükçünü, Çayır düdükçünü) gibi isimlerle tanımlanır. İnsanoğlunun cinsel ihtiyacını karşılamak için doğal alanları tercih etmesi ve bu eylemleri sırasında kuş gözlemci ve fotoğrafçısı tarafından görülmesi sonrası özel bir tür olarak sınıflandırılmaya başlanması ile aldıkları isimdir. 
Cümlede Kullanımları: 1. Mogan düdükçünleri gördüm. 2. Bu bölge çok düdükçün yapar. 

Dürbün

Kuşçunun olmazsa olmazıdır. Dürbünsüz gözleme çıkan kuşçu kendini çıplak hisseder. Araziye çıkarken dürbün unutanlar “sen de kuşçu olacaksın” gibi kızıdırılmaları sonuna kadar hak eder. Nikon, Leica, Swarovski, Bushnell, Vortex, Kowa, Pentax en rağbet gören dürbün markalarıdır. 

Düz taban

Yeni tür görme konusunda pek şanslı olmayan ve diğer kuşçular tarafından yeni tür aramak üzere araziye çıkıldığında pek istenilmeyen kişi. Örnek kuşçu ismi: E. B.

Ekipman

Fotoğrafçının temel fotoğraf çekim araçlarına verilen isim.

Eklips

Üreme sırasında tüy değiştiren erkek ördekler için kullanılan tanım. Bu dönemde en kolay tanımlanabilecek türler bile akıl karıştırabilir.

Elde

Fotoğraf paylaşım sitelerinde fotoğrafın teknik açıklamalarında yer alan bilgilendirici kelime. Fotoğrafçı, açıklamaya "elde" yazarak fotoğrafını tripod, fasulye torbası vb. destek kullanmadan çektiğini ifade etmek ister. Böylelikle "elde" yazan fotoğrafçı, fotoğrafı net ise "ben de iyi el var". Net değil ise "ee idare edin elde çekildi" demiş olur.

Ellerinize sağlık

Fotoğraf paylaşım sitelerinde kişinin başka bir fotoğrafa yaptığı yorumlarda, "Emeklerinize sağlık" ibaresini çok kullandım biraz da ellerinize sağlık demek istiyorum gibi bir çok anlamı içinde barındırabilecek kritik cümlesi. 

Evden izin almak

“Hanımdan izin almak” şeklinde de kullanılır. Kuşa çıkmak için, ev ahalisine düzenli veya parça başı hediyeler, rüşvetler vermek.
Cümlede kullanımları: 1. Evden izin aldın mı? 2. Evden izin almak lazım. 3. Evden nasıl izin aldın?

Fasulye Torbası

Yabancı dillerde de benzer şekilde isimlendirilmiş, fotoğrafçının lensini sabitlemek için kullandığı içerisinde fasulye, nohut, çekirdek vb. malzemelerin konulduğu bir torba. Sıklıkla araç penceresinde kullanılmakla beraber yatar pozisyonlarda da kullanılabilir.

Fotokritik

Kuş fotoğrafçılarına özel kuşlar kategorisi açan ilk fotoğraf paylaşım sitesi. Ülkemizdeki kuş fotoğrafçılığının filizlendiği yer.

Geçit kuşu

Göçleri sırasında ülkemizde sadece geçici bir süre için gözlemlenen türler. Belli alanlarda kısa süreli konaklamanın ardından göçlerine devam ederler.

Genç

Yuvadan ayrıldıktan sonra bir takvim yılını doldurmamış ve üreme olgunluğuna ulaşmamış türlere verilen isim.

Göç (Kuş göçü)

Tanımlanmış iki coğrafi bölge arasında gerçekleşen düzenli ve periyodik nüfus hareketi. Türkiye’nin bulunduğu enlemde genel olarak ilkbaharda Afrika ve Orta Doğu’dan Avrupa’ya, sonbaharda ise tersi yönde gerçekleşir.

yılan kartalı
yılan kartalı

Gövde (Body)

Fotoğraf makineleri genel olarak iki ana parçadan oluşur. Lens ve lensin üzerine takıldığı makine. Makine fotoğrafçılar arasında kısaca gövde olarak tanımlanır.
Cümlede kullanımları: 1. Yeni bir gövde aldım. 2. Gövden ne? 

Gözlem

Genellikle kuş gözlemcisinin kuşları izleme seansına verilen ad.
Cümlede kullanımları: 1. Gözleme çıkıyorum. 2. Kulu'da gözlem yaptım.

Göz teması

Fotoğraftaki kuşun izleyen ile kurduğu göz temasının varlığını tanımlamak için kullanılan ifade.

Gözünü çıkarmak

Kuş fotoğrafçıları arasında deyiminin gerçek anlamı dışında kullanılan ifade. Genellikle kuşu çok yakından başarılı bir şekilde fotoğraflayan, çok net fotoğraflarını çeken fotoğrafçılar için kullanılır. Yakından fotoğraflanan kuşun gözlerinin çok net olmasını anlatmak için kullanılan ifade olarak da tanımlanabilir.

Güzel tür

Fotoğraf sitelerinde fotoğrafçıya paylaştığı fotoğrafla ilgili bir şeyler söyleme ihtiyacını gideren kritik ifadesi. Fotoğrafta iş yok ama tür kıymetli anlamına gelir.

Habitat

Doğada bir canlının yaşadığı, yaşamayı tercih ettiği yer.
Cümlede kullanımları: 1. Bu kuşun habitatı burası. 2. Kuşu habitatı ile görüntüledim.

ortanca ağaçkakan
ortanca ağaçkakan

Hacı

Karaman bölgesinde fotoğraf çekimi yapan fotoğrafçılara verilen ad. Sayıları fazla değildir.
Cümlede kullanımları: 1. Hacı oldum. 2. Hacı abi geliyor. 3. Hacı olmaya geldim. vs. vs. vs...

Halkalama

Kuşların, halkalama lisansına sahip eğitimli araştırmacılar tarafından, güvenli yöntemlerle yakalanmasını, bacaklarına halka takılmasını ve gerekli bilgilerin kaydedilmesinden sonra serbest bırakılmasını içeren işlemlerin tümüne verilen ad. *Kaynak: ornitolojiarmer.omu.edu.tr 

Herzigova

En zarif kuşlardan biri olan Uzunbacak'ın, hem zarifliğinden hem de uzun bacaklarından dolayı ünlü model Eva Herzigova'dan esinlenilerek kendisine uygun görülmüş ismi.

uzunbacak
uzunbacak

Horoz

Sazhorozu için kullanılır. Bu türün dişisinin de bulunmasına karşın hala neden bu kuşa “horoz” denildiği tartışmaları kuşçular arasında ilginç diyaloglara neden olmaktadır.


Hovering

Kerkenez, Yılan kartalı, Yalıçapkını gibi türlerin besin arama sırasında kanat çırparak aynı noktada sabit, asılı kalmaları hareketine verilen isim

JPEG

Fotoğraf makinesinin fotoğrafın üretimi sırasında kendi yazılımları ile fotoğrafa renk, kontrast, keskinlik vermesi ile fotoğrafçı için hazır hale gelmiş olan fotoğraf dosya formatı. jpeg dosya formatı; sıkıştırılmış bir dosya formatı olması, üzerinde yapılmış işlemlerin geri alınamaması gibi nedenlerle ileri düzey fotoğrafçıların tercih etmediği bir dosya formatıdır. Kendine güvenen korkusuz fotoğrafçıların kullandığı çekim formatı olarak da adlandırılabilir.

Kamuflaj

Özellikle yaban hayat fotoğrafçılarının gizlenmek için kullandıkları çadır, örtü ya da özel kıyafet. Kamuflaj, gizlenmek için özel üretilmiş bir malzeme olabileceği gibi dal, çalı, yaprak gibi doğal malzemelerden yapılan, canlıların sizi fark etmesini zorlaştıran yapılar da olabilir. 
Cümlede kullanımları: 1. Kamuflaja girdim. 2. Kamuflajdan çıktım. 3. Kamufleyim. 4. Kamuflajı bozdun. 5. Zaten kamufle değildin.

nature photography
kamuflaj

Kamuflaj ağ

Fotoğrafçının gizlenmesinde kullandığı en pratik araç. Bir örtü şeklinde kullanılır. Fotoğrafçının üzerinizdeki kıyafet de kamuflaja uygun olduğunda iyi bir gizlenme sağlar.

kamuflaj ağ
kamuflaj ağ

Kayıt

Genellikle gözlem sonrası görülen kuş türleri ve sayılarının ilgili bilgi bankasına yüklenmesi, bildirilmesi için tutulan not.

Kebap kuşçu

Rahatına düşkün kuşçular grubudur. Ana felsefesi "önce gözleyelim, sonra közleyelim" üzerine kurulmuştur.

Kene

Gündeme sık gelen haberleri nedeniyle son bir kaç yıldır fotoğrafçılara kaygı yaşatan canlı. Örümceğimsiler sınıfının akarlar alt sınıfından eklem bacaklı monotipik takımı ve onun üst familyasıdır. Keneler zorunlu kan emici ektoparazitlerdir. İnsan ve hayvan hastalıklarının taşınmasında rol oynayan en önemli vektörlerdendir. Birçok bakteri, riketsiya, spiroket, virüs, parazit, mantar, protozoa ve solucan kökenli hastalığa sebep olabilirler. Ek olarak toksikozlar, felçler ve alerjik reaksiyonlara da yol açabilirler. Dünya’nın her bölgesinde bulunurlar. *Kaynak: wikipedia.org

Kerkenez kafe

İstanbul merkezde, deniz kenarında yüksek bir yamacın üzerinde bulunan bir kafe, bu yamaçta bulunan kerkenez yuvaları nedeniyle üreme döneminde kuş fotoğrafçılarının akınına uğrar ve "Kerkenez kafe" olarak anılır. Çay ve tost eşliğinde yamaçlardaki yuvalarına besin taşıyan kerkenez'leri fotoğraflamak oldukça keyiflidir.

Kerkenez köy

Bir grup kerkenez kuş türünün Ankara Haymana yolu üzerinde bulunan bir köyü her yıl üreme yeri olarak belirlemeleri sonrası bu köye verilen isim.

Kertik

Farklı anlamları olmasına karşın kuş fotoğrafçılığı ve kuş gözlemcisi için işaret, çentik atmak anlamına daha yakın bir şekilde kullanılır. Kuş fotoğrafçısı ya da kuş gözlemcisi yeni bir tür gördüğü, fotoğrafladığında kertik attım ifadesini kullanır. Aslında özellikle kuş gözlemcisi için şöyle de bir kurala bağlanmıştır; göreceksin, bir de tanıyacaksın.
Cümlede kullanımları: 1. Kertik attım, 2. Kaç kertiğin var? 3. Kerttim, kerttin, kertiyorsun vb. 4. Kertememişim. 5. Ben kerttirdim. 6. Ben de kerterdim.

Keskin Viraj

İstanbul'da İlkbahar yırtıcı göçünü takip etmek isteyen kuş gözlemcileri ve fotoğrafçıları, Sarıyer sırtlarından Garipçe köyüne giden yoldaki en keskin virajlardan birinin kenarında oluşan açıklıkta toplanırlar. Kendi aralarında da bu noktayı viraj olarak adlandırırlar.
Cümlede Kullanımları: 1. Virajda buluşalım. 2. Viraj bereketliymiş.

Kınalı

Kınalı keklik kuş türünün kısa adı.

Kış göçmeni

Sadece kışı geçirmek üzere geç sonbahar ve kış aylarında ülkemizde görülen türlere verilen isim.

Kıyı kuşu

Genellikle göl ya da deniz kenarlarını yaşam habitatı olarak belirleyen kuşlara verilen genel isim.

kıyı kuşu

KORK/KOK

Küçük orman kartalı kuş türünün kısa adı.

Konar çekmek

Kuşun konduğu tünek, dal, kaya gibi bir yerin üzerinde uçmaz halinin fotoğraflanması.

kara kızılkuyruk
kara kızılkuyruk

Kur

Erkeğin dişiyi tavlamak için gösterdiği performansa verilen isim. Sesli ve görsel gösterilerdir, bazı türlerde birkaç dakika sürerken bazı türlerde uzun seremoniler şeklinde olabilmektedir. Her türün kendine özgü kur davranışları bulunmaktadır. Kur davranışları kuşun dansı andıran hareketleri ile gerçekleşebileceği gibi kendisini beğendirmek ya da becerikli olduğunu göstermek için yakaladığı avları karşı cinse sunması ile de gerçekleşebilir.

uzun bacak kuş
uzun bacak

Kuş

Yumurtlayan omurgalılardan, akciğerli, sıcakkanlı, vücudu tüylerle örtülü, gagalı, iki ayaklı, iki kanatlı uçucu hayvanların ortak adı. Yaklaşık 10.000 civarında yaşayan türüyle en kalabalık tetrapod omurgalıları oluştururlar. Kuzey kutbundan güney kutbuna dünya üzerindeki tüm ekosistemlerde yaşarlar. Boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ile deve kuşunda 2,7 m'ye kadar değişir. Bulunan fosillere göre kuşlar, yaklaşık 150-200 milyon yıl önce, Jura Devrinde dinozorlardan gelmektedir. Bilinen ilk kuş Jura Devrinin sonlarında yaklaşık 150 milyon yıl önce yaşamış olan Archaeopteryx 'tir.

kızıl şahin
kızıl şahin
Kuşlar, diğer canlı alemlerinden farklı olarak bazı özelliklere sahiptir. İlk sabit sıcaklıklı canlılar olma özelliğini taşırlar. Belirgin özellik olarak, üyelerinin tümü, diğer hiçbir hayvan grubunda görülmeyen tüylerle kaplıdır. Ön üyeleri kanatlara dönüşmüştür ve arka üyelerdeki kemikler intertarsal eklem oluşturacak şekilde dizilmiştir. Trake ve bronşlarının bulunduğu yerde çok gelişmiş bir ses kutuları vardır. Sert kabuklu yumurta bırakırlar ve kuluçkaya yatarlar. Embriyo, yumurta kabuğu ve amniyon zarı ile çevrilidir. Kuşların tam işlev gören, karmaşık ve gelişmiş, büyük ve küçük dolaşım sistemleri vardır.*Kaynak:tdk.gov.tr, wikipedia.org

Kuşçu

Kuş fotoğrafçısı ve gözlemcisinin genel adı.

Kuş fotoğrafçılığı

Kuşların konusunu oluşturduğu fotoğrafçılık alanı. Doğa fotoğrafçılığının bir alt dalı.

Kuş fotoğrafçısı

Seçtiği fotoğraf alanında kuşları fotoğraflarının konusu yapan fotoğrafçıdır. Normal davranışlar sergilemez. Hastalıklı bir şekilde kuşların peşinden gider ve fotoğraflamaya çalışır. Genelde bu hastalığı bir başka hastaya yaklaşarak ya da kuş fotoğrafçılarının fotoğraflarını izlerken kapmıştır. Taşıyıcılığı yüksektir.

kuş fotoğrafçılığı

Kuş Gözlemcisi

Kuşları doğal ortamlarında gözlemleyen ve sayımları ile ilgilenen kişi. Bilimsel çalışmalara katkı sağlanması açısından önemli görevleri de bulunmakta olan kuş gözlemcileri gözlem yaptığı noktadaki türleri ve sayıları kayıt altına alır ve halkalama çalışmaları ile kuşlar hakkında bilgi toplanmasını sağlar. Amatör bir ilgi ile bilime katkı sağlana bilecek bir hobi olarak da adlandırılabilir.

Kuş rehberi

Kuş görmek ve fotoğraflamak için yapılan aktiviteler yeteri kadar heyecanlı olsa da bazen eğer bölgeye yabancı iseniz kuşları görebileceğiniz alanları ve kuşları bulmak oldukça zor olabilir. Bu durumda değerli vaktinizi ve paranızı bir kuş gözlem rehberine yatırabilirsiniz. Kuş gözlem rehberleri, gezinizi genellikle başarıyla tamamlamanızı sağlarlar. Oldukça fazla özveri ve bilgi gerektiren bu iş için kuş gözlem rehberleri genellikle makul ücretler alır.

Lek oluşturma

Erkeklerin gösteri yapmak için bir araya geldikleri toplanma yeridir. Yaşlı erkekler genelde merkezde toplanırken gençler kenarda gösterilerini gerçekleştirir ve dişiler de onları izler. Gürültülü ve enerjik gösterinin sonrasında kendisini dişiye beğendiren erkek çiftleşme hakkını kazanır. Toy, dağ horozu gibi türlerde görülen bir davranıştır.

Mat

Fotoğrafçının yere uzanarak fotoğraf çekmesi sırasında altına serdiği malzeme. 

Müdürüm

Bir dönem TRAKUS'ta yöneticilik yapmış bir kısım üyenin birbirine seslendiği unvan.

Nadirat

Diğer türlere göre kaydedilmesi ve fotoğraflanması oldukça zor olan türler için kullanılan terim.

Napcen bunları

Kuş fotoğrafçılarının ilginç hallere girerek gerçekleştirdikleri çekimler sırasında bu gayretleri gören yöre halkının Ne edip batırın? (Ne yapıyorsun burada?) sorusu sonrasında gelen mutlak soru cümlesi.
Ege yöresi cümlede kullanım örnekleri: 
- Napcen bunları?
- Hiiç, kuşların fotoğraflarını çekmeyi seviyorum. 
- Tamam da napcen?


doğa fotoğrafçısı
kuş fotoğrafçısı

Nikoncu

Fotoğraf çekimi için Nikon marka ekipmanları kullanan, bu markaya ve ürünlerine taraftar gibi tutkuyla bağlanan kişi. Canon'u ve Canon'cuları sevmez. Ürettiği fotoğraftaki renkler en büyük silahıdır. 
Cümlede kullanımları: 1. Kamil Abi Nikon'cudur. 2. Ben Nikoncu oldum. 3. Nikon'un da hızı fena değil. 4. Uçarda Canon kaçarda Nikon.

Ornitocu

Gözlemci ya da kuş fotoğrafçısının latince kuş anlamına gelen ornito kelimesinden gelen ismi.

Ornitoloji

Kuş bilimi. Kuşların dağılımı, göçleri, davranışları ve ekolojisi ornitolojinin başlıca ilgi alanını oluşturur. Çok geniş alan çalışmaları gerektiren bu konularda, bilgilerin büyük bir bölümü çok sayıdaki amatör ornitolog tarafından elde edilmektedir. Bu nedenle, ornitoloji amatörlerin önemli katkılar yapabildikleri birkaç bilim dalından biri olarak kabul edilir.*Kaynak: wikipedia.org

ÖKA

Önemli Kuş Alanı

Ötücü

Sayısı mevcut kuş türlerinin neredeyse yarısını kapsayan, Kuşlar sınıfından, sirinks (syrinks) olarak adlandırılan özel bir ses aygıtına sahip olan kuş türleri. Bülbül, Saka, Çinte vs. vs. vs.

kocabaş kuş
kocabaş

Pelet

Baykuşlar, bazı yırtıcı kuşlar ve balıkçıllarda kıl, tüy, kemik gibi sindirilemeyen nesnelerin kusularak çıkarılmasıyla oluşan atıktır. Sıkıştırılmış bir yumak görünümündedir. Pelet şekli ve boyutuna göre genel olarak baykuşların türlerini tanımlamak mümkündür. Bazı kaynaklarda “kusuk” olarak da tanımlanmaktadır.

pelet çıkarma
kuşlarda pelet çıkarma

Portreci

Kuşların portresini çekmekten zevk alan kuş fotoğrafçısına verilen isim. 

Raw

Fotoğraf makinesinin fotoğrafa ait ürettiği tüm bilgileri üzerinde tuttuğu ham işlenmemiş dosya formatıdır. Fotoğrafın negatifi gibi de düşünülebilir. Bu dosya formatı fotoğrafa ait tüm çekim bilgilerini içerisinde saklarken, düzenleme adı verilen tüm işlemleriniz için geri dönüş imkanı sağlar.

raw dosya
...
raw dosya formatı
camera raw editor

Sulak alan

‘Sulak kalan’ terimi 1971 yılında imzalanan Uluslararası Ramsar Sözleşmesiyle belirlenmiştir. Buna göre: “doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbalıklar ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerlerine” sulak alan denmektedir.

Sandık

Kuş fotoğrafçısının kimse ile paylaşmadığı/paylaşamadığı (sonraya sakladığı) görece eski tarihli karelerine verilen ad.
Cümlede kullanımları: 1. Sandığı açtım. 2. Bu kareler sandıktan mı? 3. Bunu sandıkta nasıl sakladın?

Sarı çizmeler

Akademisyen olan bir kuş fotoğrafçısının arazide sarı renkli çizmeleri sıklıkla kullanması sonrası onunla özdeşleşen çizmelerine verilen isim.

Sazan Baykuşu

Kayseri Sultansızlığı'nda gerçekleştirilen Trakus kampında gece saatlerinde bulunan ve bir çok fotoğrafçı tarafından heyecanla ve ciddiyetle fotoğraflanan baykuş türü. Peluştan yapılmış bu oyuncak beyaz baykuş "Sultan Baykuşu" ve "Sazan Baykuşu" olarak adlandırılmaktadır.

Siteye yüklemek

Kuş fotoğrafçısının çektiği fotoğrafı üyesi olduğu web sitesine yüklemesi.

Sumru adası

Dünyada bir isme sahip olan en küçük ada. İstanbul Büyükçekmece'de bulunan bu adacık her yıl üreme mevsiminde onlarca sumru ailesine ev sahipliği yapar. Bu özelliği nedeniyle de Sumru Adası olarak bilinir. 2007 yılında, kuş sevdalısı Fikret Can tarafından fotoğraf paylaşım sitesi fotokritik'e yüklenen fotoğraflarından sonra kuş fotoğrafçılarının değişmez mekanlarından biri olmuştur.

sumru kuşu
sumru

Süzülme

Kanat çırpmadan bazı mesafeleri kat eden türlerde görülür. Genellikle termallerde kuşları süzülürken görmek mümkündür. Şahin, leylek, pelikan süzülen türlere örnek verilebilir.

Şah

Şah kartal kuş türünün kısa adı.

Tavuk

Bir kuş fotoğrafçısı arkadaşımızın yanlışlıkla bir tavuğu ezmesi sonrasında fotoğrafçı arkadaşları arasında şakaların ana temasını oluşturan kümes hayvanı.
Cümlede kullanımları: 1. Tavuk suyu çorba. 2. Fırında tavuk 3. İç pilavlı tavuk dolması.

Tele lens (objektif)

Uzun odaklı lenslere verilen ad. Kuş fotoğrafçısı için uzak konulara yaklaşma kolaylığı sağlayan en az 300mm odak uzunluğu ile başlayan lens türü.

Teleskop

Çok farklı büyütmelere sahip olan, özellikle sukuşları gibi hareketli olmayan kuşları izlemek için, genellikle 20x büyütmeden başlayan optik alet. Swarovski, Kowa, Nikon, Leica bilinen başlıca teleskop markalarıdır.

Termal

Gündüzleri karalarda ısınan havanın yükselmesi sonucu oluşan hava akımlarına verilen isim. Genellikle süzülerek göç eden gündüz yırtıcıları termalleri kullandıklarından çok az kanat çırparak göçlerini gerçekleştirebilirler.

Toygartepe

İstanbul'da Sonbahar yırtıcı göçü, Beykoz Riva yolu üstünde sol tarafınızda kalan yangın gözetleme kulesinin de olduğu boğaz manzaralı tepede izlenir. Özellikle İstanbul'da yaşayan gözlemci ve fotoğrafçılar arasında bu tepe "Toygartepe" diye adlandırılır.

Türcü

Sürekli farklı, daha önce görmediği türlerin fotoğraflarını çekmeye çalışan kuş fotoğrafçısı. Kertik peşinde koşar. Fotoğrafını daha önce çektiği türü tekrar görüntülemek isteğinde değildir. Yeni bir tür görüldüğünde mesafe tanımadan kuşun olduğu yere gider.

TRAKUS

Türkiye’deki kuşlar hakkında bilgi edinilebilecek, kuş fotoğrafı ve çeşitli bilgilerin paylaşıldığı internet sitesi. (www.trakus.org) Hastalığı yayan merkezlerin başında gelir.

Tripod (Üç ayak)

Fotoğraf makinesi ve lensinin üzerine kilitlenmesi ile istenmeyen sarsıntıları engellemeye yarayan üç ayaklı araç.

Türminatör

Fotoğrafladığı tür sayısında ön sıralarda yer alan fotoğrafçılara verilen ad. Takip etmek ve bahisler için tıklayınız.

Uçarcı

Kuşun uçuş anındaki karelerini görüntülemeyi seven ve tercih eden kuş fotoğrafçısı.

Uçar çekmek

Kuşun uçtuğu sırada görüntülenmesi. Genellikle kuşun bir tünekten kalkarken ki görüntüsü ya da kuşun iniş anı uçar olarak kabul edilmez.

Uçan halı

Üç metrelik kanat açıklığı ile kara akbabanın büyüklüğüne uygun görülmüş yakıştırma.

3Y

Yuva, Yavru, Yumurta kelimelerini kısaltması olarak kullanılır. Bu üç şeyin fotoğraflanması ve fotoğraflarının paylaşılması konusunda oluşturulan kurallara da "3Y Kuralı" denir.

Yavru

Yuvadan yeni çıkmış, uçamayan, ebeveyn bakımına muhtaç türler için kullanılmaktadır. Uçma tüyleri tam olarak gelişmemiştir.

Yaz göçmeni

Sadece ilkbaharda üremek için ülkemize gelen ve sonbaharda ayrılan kuş türleridir (örnek: leylek, ibibik, kırlangıç...)

ibibik
ibibik

Yer sormak

Gözlemci ya da kuş fotoğrafçısının görmek ya da fotoğraflamak için bilen kişiye kuşun yerini sorması. Bu soru, soranın ve cevaplayanın niyet ve gönlüne göre tam bir koordinat verilerek cevaplanabileceği gibi yakın bir koordinatla ya da en kötüsü kuşun bulunduğu noktanın ters istikameti söylenerek de cevaplanabilir.
Cümlede kullanımları: 1. Kuşun yerini sordun mu? Sordum ama cevabı anlamadım.

Yerli

Kesin üreme kaydı bulunan yerli kuş. Göç etmeyen türler bu yerli olarak anılır.

Yer söylemek

Gözlemci ya da kuş fotoğrafçısının görmek ya da fotoğraflamak için bilen kişiye kuşun yerini sorması sonrası kişiye ve niyete göre doğruluğunun değiştiği cevap.

Yetişkin

Üreme olgunluğuna ulaşmış bireyler için kullanılan isim.

Yırtıcı

Gündüz ve gece yırtıcıları diye ayırılırlar. Hayatının devamı için başka hayvanları avlayan ve parçalayarak beslenen kuş türü. Doğan, Atmaca, Şahin, Puhu vb.


NOT: Sözlüğe ekleme yapılması mümkündür. Sözlüğe ekleme önerinizin olması durumunda aşağıdaki yorum gönder kısmına önerinizi yazabilirsiniz.

Sözlüğe ekleme ve düzeltmelerle katkıda bulunan Ömer Furtun, Oya Can Mutan, Kiraz Erciyas, Kadir Dabak ve Mustafa Erturhan'a çok teşekkürler...



35 yorum :

  1. sözlük süper olmuş... sözlük için bir öneri kuşların yediklerini kustukları terim olabilir, bak şuanda benim bile aklıma gelmedi:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam Çok teşekkürler. Umarım eğlenceli de olmuştur.
      "Pelet" yardımı Halit Abiden geldi.
      Yakında eklenecek.
      sevgilerimle.

      Sil
  2. Serkan süper olmuş. Oğuz'un hatırlayamadığı sanırım 'Pelet' olacak..
    Selam ve sevgilerimle
    Halit Uzun

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Halit Abi ilgin için çok teşekkürler...
      "Pelet" iyi bir katkı oldu.
      sevgilerimle.

      Sil
    2. Halit Abi sağolasın. Hatırlar mısın bir zamanlar tvde Levent Kırca'nın bir parodisi vardı, bir türlü nişaberek'i hatırlayamıyorlardı. Benimki de o hesap, pelet bir öğreniyorum iki unutuyorum. Sonra internetten araştırmaya kalktığımda, kendi kendime yaw bir ilk harfini hatırlasam, tarama yaptıracağım ama bir türlü bulamıyorum diyorum. Sevgilerimle. (Not: Serkancığım oldukça eğlenceli ve öğretici olmuş)

      Sil
    3. :) ben de bunu uzun süre "Hovering"de yaşadım:)

      Sil
  3. Çok eğlenceli bir sözlük olmuş; çok keyif aldım. Serkan Abimin eline sağlık.

    YanıtlaSil
  4. çok teşekkürler...
    sevgilerimle:)

    YanıtlaSil
  5. Canan- Canon kullanıcılarının Canon yerine kullandıkları isim.

    Ellerinize sağlık - Fotoğraflara yapılan yorumlarda, "emeklerinize sağlık" ibaresini çok kullandım biraz da ellerinize sağlık demeye gelir. Çok güzel, çoook güzel ("o" miktarı değişir), nefis, muhteşem, enfes, harika, olağanüstü, çok can yakar, kıskandım, ellerinize sağlık, emeklerinize sağlık ve tebrik ederim, en çok kullanılan yorum ibareleridir.

    Çok can yakar - Sen şimdi bunu yükledin ya, kıskançlıktan patlayacak çok kuş fotoğrafçısı olur anlamına gelir.

    Güzel tür - Fotoğrafta iş yok ama tür kıymetli anlamına gelir.

    Elde - Fotoğrafın teknik açıklamalarında "elde" yazarak tripod vs destek kullanmadan çektim demek istenir. Fotoğraf net ise "ben de iyi el var" demeye, net değil ise "ee idare edin elde çekildi" demeye gelir.

    3Y- Yuva, Yavru, Yumurta demektir. Bu üç şeyin fotoğraflanması ve paylaşılması konusunda oluşturulan kurallara da "3Y Kuralı" denir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :)abi çok teşekkürler. dikkat ettim de bana hiç "çok can yakar" kritiği yazmamışsın. Neyse "güzel tür" yazmandan iyidir:
      sevgilerimle...

      Sil
  6. Sevgili Serkan,
    Sürdürülebilirlik inovasyon (yeni fikirler) oldukça ilgi ve kişilerde yönelim oluşturur. Bu bölüm yayınladığından beri kitaplığı alt üst ettim aradığım kitabı bulamadım.Kuru bir teşekkür yetmez, içine bir lezzet tuz atmak gerek bu çorbanın diye.Kuşların davranışlarını bir nebze bilmek kuş fotoğrafçılarının çok işine yarar diye düşündüm.Sanal alemde sözlükler katılımcıların katkıları ile oluşur.Pek çok arkadaşım bu konuyu sen sözlükte nereye koyarsan altına ilaveler yapacaktır.Şimdilik iki kayıt ekleyeyim bakalım kimler ne ekler.Sevgilerimle
    Kuşların Davranışları :
    Mavi Baştankara
    Erkeğin kafa tüyleri bizim gözümüze gözükmeyen ama dişinin kusursuz olarak algıladığı bir ultraviyole ışın yayar.Dişi baştankaralar, erkeklerini kafalarından yayılan ultraviyole ışınlardan tanırlar(1)
    Sakallı Akbaba :
    Leşten orada yutamayacağı kadar bir kemik koparan sakallı akbaba onu önce yükseğe taşır, sonra kayaların üzerine düşürür.Çarpmayla koca kemik kırırlır ve akbaba kemik parçalarının yanına iner.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cavit Abi ilgin mutlu ediyor. Sözlüğü yaratmaya başlarken kolay olacak diye düşünmedim değil ancak sonra iş iyice zorlaşmaya başladı. Arkadaşlarımızın yardım ve katkıları olmasa bunu yapamazdık. Sözlüğü paylaştığım platformlardan gelen tüm istekleri eklemeye devam ediyorum. Abi isteklerini Kiraz Hanım'a ilettim. İsteklerin noktasında çalışma yaparak sözlüğü biraz daha genişleteceğiz. Tekrar teşekkürler...
      sevgilerimle...

      Sil
  7. BİGMA : sigma 50-500 mm lens için kullanılırdı :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) Mustafa Hocam neredesin.
      BİGMA güzel oldu...
      Ancak sadece "bigma" yetmez
      Umarım arazi bol kertikli geçmiştir...
      çok teşekkürler Mustafa Hocam.
      sevgilerimle...

      Sil
    2. Valla günde 6-7 kilometre konya bozkırlarında demiryolu ölçüyoruz, arazi bitmez,yazılanlara ekler için vaktim oldukça çalışıcam :)
      selamlar

      Sil
    3. tamam hocam...kolay gelsin...
      sevgilerimle...

      Sil
  8. Çok güzel bir sözlük olmuş. Yer yer iş yoğunluğunda gülümsetti de.

    Blogunu takip ediyorum Serkan bey. Çok güzel gidiyor.

    Saygılarımla...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. sözlük amaçlarından birisine ulaşmış:)
      Ali Bey ilginiz için çok teşekkürler...
      sevgilerimle...

      Sil
  9. Kesinlikle güzel ve ustaca anlatımları ile bize keyif kattı bu bölüm birader, tebrik ederim.

    Bunun üzerine düşündüm de yazıya bakınca, biz de ne jargonlar kullanıoyurz ya da uyduruyoruz arazide diye, aklıma gelen pek bir şey olmadı, not alma alışkanlığı da yok ki, bir kısmını burada okuyunca, aaa sahii böyle diyoruz ya da düşünüyoruz dedim :)

    Ömer abinin "elde" eklemesinden aklıma gelen bir tane ben ekleyeyim, bizim kullandığımız:

    "araçtan"; yani araziye ayağını değdirmeden, fazla toza toprağa bulanmadan, dizini çamura çökeğe, yüzünü ota değdirmeden, yayıla yayıla, çekirdek çıtlayarak, yandaki nevaleyi an be an tüketerek bedava çekim şekli. Cümle içinde "araçtan mı gene abicim" şeklinde kullanıldığı vakidir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Abi ilgin ve güzel sözlerin mutlu etti. "Araçtan" tanımı çok iyi oldu. Sık da kullanılıyor. Tanımı yaptım. Umarım karşılamıştır:)
      sevgilerimle...

      Sil
  10. emeklere sağlık...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ilginiz için çok teşekkürler...sevgilerimle.

      Sil
  11. Serkan eline sağlık, çok neşeli olmuş :)

    Aklıma gelen bir kaç madde daha var burada olmalı mı bilmiyorum:
    * Çadır atmak
    * Subaşı/çeşme başı
    * Portreci
    * Kuş rehberi
    * Saplanmak (çamura, kuma,...)
    * Gözünü çıkarmak
    * Göz teması sağlamak

    Selamlar,
    Ercan Üç (Ercan3)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ercan Abi ilgin ve güzel sözler için çok teşekkürler...
      Önerilerini çalışacağım. Saplanmak batmak ile aynı anlamda sanırım. Diğerlerini tanımlayabiliriz. Belki bir ikisi için yardımına ihtiyaç duyabilirim. gerekirse sana ulaşırım:)....
      tekrar teşekkürler...
      sevgilerimle.

      Sil
    2. Haklısın batmak varmış zaten.
      Selamlar

      Sil
  12. sözlük çok güzel olmuş.. Napcen bunları:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. degidi deee:)....
      sevgili Harun ilgin için çok teşekkürler...
      sevgilerimle.

      Sil
  13. Akbaba Lokantası eklenebilir..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekledim Abi. Karşılamamışsa yaz lütfen.
      sevgilerimle...

      Sil
    2. Akbaba Lokantasına ben hiç gidemedim diye ekleyebilirsin :))

      Sil
  14. "Işığınız Bol Olsun" eklenebilir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Olmuş olacağı kadar daha ne istiyorsun abi:)) Gözün doysun.

      Sil
  15. :) Işığın bol olsun açıklamasına örnek olarak www.omerfurtun.com ...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ömer Abicim lütfen link vermek için blogumu kullanmayın:)
      www.serkanmutan.com

      Sil
  16. Serkan merhaba,

    Bu sayfa yine karşıma çıktı ve listede göremediğim iki madde daha aklıma geldi:
    * Bomba (yeni tür)
    * Vagrant

    Selamlar, sevgiler
    Ercan Üç

    YanıtlaSil

 

benim o

serkanmutan@gmail.com

Yazarım Ben

1977 yılında Manisa Kırkağaç’ta dünyaya geldi. İlk-orta-lise öğrenimini Aydın Nazilli’ de tamamladı. Ankara Üniversitesi Psikoloji bölümünü bitirdi. Ankara'da yaşıyor. Uzun bir süredir doğa fotoğrafçılığı özellikle de kuş fotoğrafçılığı ile ilgileniyor.

instagram serkanmutan