ÇALIKUŞU Goldcrest

Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus

Mektebe ilk ayak atışımın yine bir kaza, bir yaramazlıkla başladığını hatırlıyorum. Babam, Sor Süperiyör'le konuşurken ben, dolaşmaya, öteyi beriyi karıştırmaya başlamıştım. Üzerindeki renkli resimlere parmağımla dokunmak istediğim bir vazo yere düşerek kırıldı...
Babam kılıcını çıkartarak yerinden fırladı, telaşla beni kolumdan yakaladı. Kırılan vazonun sahibi Sor Süperiyör ise bilakis gülüyordu. Ellerini sallayarak babamı yatıştırmaya çalışıyordu. Mektepte ben, bu vazoya benzemez daha neler kıracaktım. Evdeki haşaralığım orada devam ediyordu. Bu sörler ya hakikaten melek gibi sabırlı insanlardı, yahut da benim hoş bir tarafım vardı. Yoksa başka türlü benim kahrımı çekmek mümkün değildi. Sınıfta mütemadiyen gevezelik eder, oradan oraya dolaşırdım. Herkes gibi merdivenlerden inip çıkmak benim için değildi. Mutlaka bir köşeye sinerek arkadaşlarımın inmesini bekler, sonra atar biner gibi tırabzanın üzerine atlayarak kendimi yukarıdan aşağıya kapıp koyverirdim. Yahut da ayaklarımı birbirine yapıştırarak zıplaya zıplaya basamakları atlardım. Bahçede kuru bir ağaç vardı. Fırsat buldukça oraya tırmandığımı ve tehditlere kulak asmadan teneffüs sonuna kadar daldan dala atladığımı gören muallim bir gün, "Bu çocuk insan değil, çalıkuşu!" diye bağırmıştı. işte o günden sonra adım unutulmuş ve herkes beni "Çalıkuşu" diye çağırmaya başlamıştı....                                                                      
                                                                                                                                Reşat Nuri Güntekin

çalı kuşu
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Bir Çalıkuşu bu kadar güzel anlatılırdı. Reşat Nuri Güntekin'inin en güzel romanlarından birisi olan Çalıkuşu'ndan bir alıntı ile yazıya başlamak istedim. Doğa/kuş fotoğrafçılığı ile ilgilenen birisi olarak Çalıkuşu fotoğraf ve gözlemlerimi aktarırken bu büyük romandan bahsetmemek olmazdı sanırım.
Çalıkuşu'nu görmek ve izleme şansına ulaşmış iseniz yukarıdaki paragrafı okuduğunuzda Reşat Nuri Güntekin'in de Çalıkuşu'nu yakından gözlemlediğini ve davranışlarından esinlenerek kahramanına bu kuşun adını uygun gördüğünü anlayabilirsiniz.

Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Dünyanın sonu değil ama aklınıza şu soru gelmiş olabilir. Sıkı durun. O büyük soruyu soruyorum. Reşat Nuri Güntekin'in Çalıkuşu'ndan esinlendiğini düşündüğümüz kuş türü bilimsel adı ile Çalıkuşu (Goldcrest, Regulus regulus) olmayabilir mi? Bu kuş yerel isimler içinde halkın çalıkuşu diye adlandırdığı bir başka kuş olabilir mi? Ki bu kuşun birçok yörede halkın "Çalıkuşu" diye adlandırdığı Çıtkuşu olması büyük bir ihtimal iken bu olasılık mümkün görünüyor. Reşat Nuri Güntekin'e bunu sorma şansımız olmadığına göre bunu bilmek pek mümkün olmayacak sanırım. Aslında Çıtkuşu'nun nasıl bir kuş olduğunu düşününce de bir sorun yok gibi görünüyor. Çünkü Çıtkuşu da Çalıkuşu kadar hareketli ve sevimli bir kuş.

Goldcrest Regulus regulus
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Ben yine de merakımı yenmek için bir küçük araştırma yaparak Reşat Nuri Güntekin'in Feridesi için Çalıkuşu adını hangi kuş türünden esinlenerek verdiğini anlamaya çalıştım. Adı geçen kuş türlerini dikkate alarak kitabın ilk baskılarına ve görsellerine baktım. Hiç bir kapakta kuş imajı kullanılmamıştı. Yine türü dikkate alarak Reşat Nuri Güntekin'in yaşadığı şehirlere (kitabındaki kahramanlarının özellikle Feride'nin öykü içinde yaşadığı yerleri de göz önüne alarak) baktım. Adı geçen kuş türleri de yaygın türler olunca bu da bir sonuç vermedi.

Çalıkuşu
Çalıkuşu
Sonuçta Feride'ye çok da uygun düşen bu ismin gerçekte hangi kuş türünden esinlenerek konulduğuna karar veremesem de bu kuş türünün yani Feride'ye adını veren kuşun Türkçe bilimsel tür adında da olduğu gibi Çalıkuşu (Goldcrest/Regulus regulus) olduğuna inanarak araştırmama son verdim.

Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus

Benim Çalıkuşu'na merakım nasıl oldu derseniz. "İlk görüşte" demek isterdim ama öyle değil. Ona sevgim ve merakım fotoğraflarını çektikçe ortaya çıktı. Belleği kötü olan birisi için ilk karşılaşmanın yılını hatırlamıyorsam da ağacını hatırlıyorum. Orta Doğu Teknik Üniversitesi sinema salonunun hemen önündeki merdivenlerin yanındaki bir çam ağacıydı. (Ağaç halen duruyor !) Bu nasıl bir kuş dediğimi hatırlıyorum. Hiç bir kuş bu kadar sevimli olamaz diye düşünmüştüm. Ama neden bilmiyorum zor fotoğraf vereceğini düşünmüş olmalıyım ki bir iki fotoğrafına sahip olduktan sonra sadece onu fotoğraflamak için arazi yapmadım.

Goldcrest Regulus regulus
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Goldcrest Regulus regulus
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus
Diğer hatırladığım karşılaşmamızın yine yılını hatırlamıyorum. Ancak yanımda sanal dünyadan birbirimizi tanısak da o gün ODTÜ'de karşılaşarak gerçek anlamda tanıştığımız doğa fotoğrafçıları ve kuş gözlemcileri Cem Orkun Kıraç ve Soner Oruç'un olduğunu hatırlıyorum. Sohbetimiz sırasında Çalıkuşları ile karşılaşmış ve beraber gözlemlemek, fotoğraflamak şansını yakalamıştık. Bu buluşmanın ardından uzunca bir süre geçti ve yine nedeni bilinmez bir şekilde bu güzel kuşla arayı açtım. Ona fotoğraflarını çekmek için zaman ayırmaya karar vermem 2013 sonu 2014 başı oldu.
Bir süre sadece onu görmek ve aramak için araziye çıkar oldum. Göremediğim zamanlar olmasına karşın uzun bir süre peşini bırakmadım bu sefer. Onun için arazi yaptığım noktaların evime çok yakın olması da işimi kolaylaştırdı (ODTÜ ve Hacettepe'nin ormanları). Bu kadar kıpırdak bir kuşun elde kalan fotoğrafları fazla olmasa da sanki hangi noktada hangi bireylerin olduğunu bile öğrenmeye başladım. Onlara isimler bile koymuştum! (Yok, inanmayın:) Böyle bir şey yapmadım) Poz vermeyi sevmiş olsalardı ve biraz da sakin bir hayatı tercih etselerdi olabilirdi.

durmayan kuşun fotoğrafları :)
çalıkuşu'nun fotoğrafları
kıpırdak çalıkuşu'nun geride bıraktıkları
Aslında yazıyı Çalıkuşu'nun davranışlarını uzun uzun anlatacağım diyerek kurgulamıştım. Çalıkuşu'nu bu kadar güzel anlatan Reşat Nuri Güntekin'in satırlarını yazı içinde de kullanınca daha fazla anlatmak pek doğru olmayacak sanırım. Ancak şu sıfatları da saymadan edemeyeceğim;

Akıllı
Korkusuz
Hızlı
Atletik
Güzel
Sevimli.... ama ÇOK

Son olarak şunu söylemeliyim. Mutlaka bu kuşun peşine düşün. Özellikle renkleri açısından Sürmelisi daha dikkat çekici gibi gözükse de birçok kuş türünün özellikle sürmesiz Çalıkuşu'nun güzelliğine ve sevimliliğine yaklaşamadığını göreceksiniz.

Teşekkürler ev sahibi ormanlar, teşekkürler Feride....

Goldcrest Regulus regulus
Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus

Çalıkuşu Goldcrest Regulus regulus


20 yorum :

  1. Yine o benzersiz fotoğraflar eşliğinde döktürmüşsün. Ellerine sağlık. Birbirininden güzel fotoğraflar büyülerken, kuşların duygularını hisseder gibi kelimeleri bir sanatçı ustalığıyla dizmen bizleri mutlu ediyor.

    Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Naci Hocam senin gibi güzel yazan birisinden bunları duymak çok mutlu etti. çok teşekkürler....sevgilerimle....

      Sil
  2. Ben de ilk defa bu yıl Eymir gölündeki ormanlık alanda gördüm çalı kuşunu. Hatta türü daha önceden bilmediğim için fotoğrafını çektikten sonra kitaptan bakıp öğrendim :) O kadar sevimli ve hareketli ki yazın türü çok güzel anlatmış. Eline sağlık Serkan. Fotoğraflar da türe çok yakışmış çok sevimli. Zor ortamından nefis kareler çıkartmışsın. Sevgilerle...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Karşılaşma biraz geç olmuş keşke seni de çağırsaydım....Yazı ve fotoğrafları beğenmene sevindim. Aslında fotoğraf alanları zor olsa da fotoğraflanması gayet kolay. Bir daha Çalıkuşu arazisini beraber yaparız...teşekkürler. sevgilerimle.

      Sil
    2. Ankara'daki alanları göstermedin bana daha... Bu arazi sözünü Ankara keşfi olarak kabul ediyorum :)

      Sil
  3. Beautiful!! I also love to photograph birds!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Anni thanks for your comment...You have a great blog. See you soon...yours sincerely
      serkan

      Sil
  4. Hmmm.. Bir yazımı "kitaptan alıntılarla dolu" diye eleştiren bir yazar geldi aklıma :) Ben aynı saygısızlığı yapmayacağım :) En azından Feride(?) ye... Fotoğraflar her zamanki gibi kıskanılası..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) Şimdi başka bir kuş için bir makale vardı ona bakıyordum...:) alıntı için kaynakça mı yazsam adamlarla iletişime mi geçsem düşüncesinde iken yine bir işaret gibi girdin hayatıma....:) yorumlarını özlemişim abi....yazılardan da bir tane istiyorum artık....çok teşekkürler...sevgilerimle....

      Sil
  5. Beautiful shots of this little bird!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Karen, thanks for your comment...Thank you very much for visit.

      Sil
  6. such a perfect little bird. we have one similar called a golden-crowned kinglet. tiny little thing.

    beautiful shots! thank you for visiting!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. It looks like the same specie. still cute:) ....thanks for your visiting and comment.

      Sil
  7. Harika bir kuş, bir yazı ve fotoğraflar...Ayhan

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ayhan çok teşekkürler. Beğenmene sevindim...
      sevgilerimle...

      Sil
  8. Serkan sürükleyici yazısı ve nefis fotoğrafları ile bayıldım. Emeklerine sağlık... Timur Çağlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Timur Hocam beğenmene ve kritiğine sevindim....Çalıkuşu gerçekten sevimli bir kuş onu görmek bile mutluluğa neden oluyor:) çok teşekkürler...sevgilerimle...

      Sil
  9. Merhabalar,

    Reşat Nuri Güntekin’in kalemiyle ilk olarak ‘’Çalıkuşu’’ romanında tanışmıştım. Lise yıllarımda okuduğum bu roman hem konusuyla hem cümleleriyle kalbime ve hafızama kazınmıştı. ‘’Çalıkuşu’’ romanından derlediğim en güzel alıntıları okumanız için sizinle de paylaşmayı çok isterim. http://www.ebrubektasoglu.com/yazi/resat-nuri-guntekin-calikusu-romanindan-hafizama-kazinan-10-alinti/ Kitapta en sevdiğim cümle şu olmuştu:

    ‘’Daha o gün anlamıştım Feride; ben ömrümce seninle sınanacaktım. Çünkü insan daima en sevdiğiyle sınanır.’’

    Güzel okumalar dilerim,
    edebiyatla ve sağlıkla kalın.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ilginiz için çok teşekkürler. İlk fırsatta bakacağım sitenize. sevgilerimle.

      Sil

 

benim o

serkanmutan@gmail.com

Yazarım Ben

1977 yılında Manisa Kırkağaç’ta dünyaya geldi. İlk-orta-lise öğrenimini Aydın Nazilli’ de tamamladı. Ankara Üniversitesi Psikoloji bölümünü bitirdi. Ankara'da yaşıyor. Uzun bir süredir doğa fotoğrafçılığı özellikle de kuş fotoğrafçılığı ile ilgileniyor.

instagram serkanmutan