Siyah beyaz fotoğraf neden beğenilir? Neden daha çok ilgi çeker? Siyah beyaz doğa fotoğrafı olur mu? Siyah beyaz fotoğraf sadece lekelerden mi oluşur? Daha çok grafiksel bir görüntü müdür? Siyah beyaz fotoğraf eskiye bir özlem midir? Siyah beyaz fotoğraf daha mı eskidir daha mı hüzünlüdür? Siyah beyaz var ile yok mudur? Siyah beyaz ölümü mü hatırlatır? Sessiz midir? Yalnız mıdır? Yorulmuş mudur? Siyah Beyaz eski midir?
Konuyu nasıl ele alacağımı bilemeyince bolca soru yazarak başlamak iyi oluyor. Sorular beni ne yazmak istediğime kendiliğinden götürüyor. Buradan tüm psikologlara bulduğum katarsis yöntemini sunmaktan gurur duyar, "siyah beyaz neden eskidir?" üzerine yazmaya karar verdiğimi de yazının okurlarına duyurmak isterim.
![]() |
eksik parçam |
Bazı siyah beyaz fotoğrafların renklisine göre daha etkili olduğunu biliyor ve görüyoruz. Bunun birçok nedeni var elbette. Siyah beyaz fotoğraf çekim öncesi ve sonrası tercihleri ile zor bir fotoğraf sürecini barındırıyor. İzlenmesi ise bir o kadar kolay ve zevkli bir fotoğraf türü. Ben kendimce şöyle diyorum; siyah beyaz fotoğrafta izleyeni kandıramazsın.
![]() |
bekle |
Fotoğrafçı olarak siyah beyaz bir fotoğraf üretmek istiyorsanız sıkça ortaya konan fotoğraf kompozisyon ögelerine sıkıca bağlanmanız gerekir. Siyah beyaz fotoğrafta çizgiler, lekeler, kontrast, şekil ve formlar çok net ortadadır. Bunları ortaya koyamıyorsak işler iyice zorlaşacak demektir. Benim üzerine yazmak istediğim konu ise siyah beyaz fotoğrafların daha etkili olmasında fark ettiğim daha doğrusu fark ettiğimi düşündüğüm etken olan bu fotoğraf türünün insandaki eskiye götürme gücü ile ilgili olacak.
![]() |
Tarık Yurtgezer |
Bazı siyah beyaz fotoğraflar renkli fotoğraflardan daha güçlü bir şekilde izleyende zamanı hızlıca eskitme özelliğine sahiptir. Bu fotoğraflarda izleyen, fotoğraf içinde kendisinden bir iz bulur. Zamanı gününe yaklaştırmak için yeterli bir delil de bulamazsa eskiye gidiş hissi daha da artar. (Nereye? Ne zamana kadar?) Ben de neden diye düşündüm ve yazmaya başladım (katarsis sormadan yapılabiliyormuş mu bakacağım).
Bu fotoğraflarda, fotoğrafın doğasında olan zaman içinden kesit alma özelliği daha belirgindir. Geride kalmışı daha net ve hızlıca anlatırlar. Siz ne kadar durdurmak niyetinde olursanız olun, bu niyet karşısında fotoğraf daha da tersine çevirir her şeyi... Sen duralım dersen o ölümü hatırlatıverir. Ölüm olgusu senin için gelecek zamanı işaret etse de acısı eski de kalmaktan gelir ve bu fotoğraflar ölülerle doludur.
![]() |
kuş zamanı |
Bu fotoğraflara bakınca zamanda hemen eskiye doğru hareket ederiz. Bu sadece siyah beyaz fotoğraflar için mi geçerli? Her siyah beyaz fotoğraf bu etkiye sahip mi? Renkli bir fotoğrafı izlerken bu kadar uzun bir yolculuk içinde olmuyor/olamıyor muyuz?
![]() |
dal ve kuş |
Aslında bunun fotoğrafın siyah beyaz olması ya da renkli olması ile bir ilgisi yok. Yazıya eşlik eden fotoğraflara bakın. Eskiye götürme görevine sahip değiller. Daha çok onlara estetik, grafik, lekeler gözüyle bakıyoruz. Demek ki siyah beyazın yolculuğa çıkaran özelliği siyah beyaz olmasından gelmiyor. Bir fotoğraf görev olarak belge olmayı seçmiş, zamansızlığa değil zamana işaret etmek niyetinde ise estetik kaygıları olmadan ve sizinle bir bağ kuracak bir yolu içinde bulunduruyorsa sizi zamanda geriye doğru götürüyor. Bu fotoğraflar (özellikle albümümüzdekiler) aslında bunu bilinçli olarak yapmak isteyen fotoğrafçıların ürünleri değiller. Bu fotoğraflar çekenleri açısından sanatsal bir görüntü oluşturma dışında bir çok nedenle çekilmiş fotoğraflar.
![]() |
Tarık Yurtgezer |
Peki belge bir fotoğrafın siyah beyaz ve renkli düzenlenmiş görüntülerinin eskiye götürme gücünde bir fark olabilir mi? Yukarıda yazdıklarıma göre ikisi de aynı olması lazım ancak şimdilik bir değişken var ki o işi biraz bozuyor. O da öğrenme.



Samsun Kızılırmak Deltası 8. TRAKUS Kampı Fotoğraf: Gazanfer Demirer
İnsan (günümüz insanı) siyah beyaz fotoğrafın çok eskilerde kaldığını biliyor. Albümlerimizde kalan eski fotoğrafların bir kısmı siyah beyaz ve onları eski zaman/geçmiş/hatta ölüm ile birlikte düşünmeden edemiyoruz. İşte bu noktada günümüz insanı bir şeyi öğrenmiş durumda (siyah beyaz fotoğraflara böyle bakılır). İşte bu durum siyah beyaz fotoğrafın zamanı geriye götürme gücünü az da olsa arttırıyor. Ancak şimdilik...
![]() |
Flamingo Lamba |
Neden mi? Yukarıdaki paragrafta "günümüz insanı" ifadesini bilinçli olarak parantez içine aldım. Çünkü bu öğrenmenin renkli fotoğrafların yaratılmasından bir süre sonra geliştiğini düşünüyorum. Ve gelecekte günümüz kadar etkili olmayacağı tezine sahibim. Benim kızım siyah beyaz fotoğrafların tesiri altında bizim kadar kalmayacak.
![]() |
Kızıl şahin |
Yazıyı toparlamam gerekirse; "siyah beyaz fotoğraf daha eski midir?" sorusuyla başlayan yazı tahmin etmem gereken bir yere getirdi beni. Belge fotoğraflar ve sanatsal kaygı taşıyan fotoğraflar. Bir fotoğraf size zamanı ve mekanı işaret ediyorsa sanatsal kaygılardan çok başka niyetlerle çekildiğini anlatmak istiyor olabilir. Zamansızlık ve mekansızlık hissi uyandıran, ne zaman, nerede çekildiğinin bir önemi olmayan fotoğraflar ise kaygılı fotoğraflardır. Sizi kaygılandırmak istemezdim ama insan psikolojisinde olduğu gibi bir fotoğrafçı için de biraz kaygı iyidir :) Özür dilerim...
![]() |
Kızıl şahin |
Not: Yazının daha sağlık bir temel üzerine inşa edilmesinde yardımlarını esirgemeyen ve harika fotoğraflarını bu yazı için benimle paylaşan hocam Doğa Fotoğrafçısı Tarık Yurtgezer'e sonsuz teşekkürler...
![]() |
Tarık Yurtgezer |
"Bekle" başlıklı fotoğraftaki saat dijital olsaydı siyah beyaz tercihi eskisi kadar etkili olur muydu ? ya da bu haliyle fotoğraf renkli olsa etkisinden ne kadar kaybederdi ? Bu fotoğrafta siyah beyaz kullanımı "estetik kaygı" da taşıyor mu ? fonda tren garı da olsaydı mekansızlık hissi uyandırmadığından fotoğraf "sanatsal kaygı" taşımayacak mıydı ? İşlenen konu,saat ve siyah beyaz seçimi birbiriyle bağlantılı olmalı mı ? Beyin öğrendiklerini/mantığa uygun olarak bir arada olanları onaylama eğiliminde mi ? Eğer öyleyse fotoğrafçı bu çerçevede mi hareket etmeli ?
YanıtlaSilYorumlarken bir arkadaştan yeni öğrendiğim bir yöntemi kullanmaya çalıştım :)
selamlar....
:)) Katarsis ile yorum mu yazılır arkadaşım. Blogta yaz blogta...:))
SilÇok teşekkürler Serhat Hocam. Çok güzel bir kritik ve katkı.
sevgilerimle...
Delinin biri bir kuyuya taş atmış, taş bir kağıda sarılıymış, kağıtta sorular varmış, hemde pek çok. İşte bu soruları cevaplamaya o kadar çok akıllı gerekiyormuş ki; ara ki bulasın :)) Bilmem nlatabildim mi? :)
SilHadi bakalım bir de sen çıktın:) zaten kafamı karıştırdı Serhat:)
Sililgin için çok teşekkürler Ali Hocam...
sevgilerimle....
Serkan Bey, sitenizle henüz karşılaştım ve sizi takip etmeye devam edeceğimi söyleyebilirim.. Yazım tarzınız çok güzel ve başka sitelerde çok fazla ele alınmayan konulara değinmeniz sitenizi farklı kılmış. Tebrik ediyorum, başarılarınızın devamını diliyorum..
YanıtlaSilDilara Hanım, ilginiz için çok teşekkürler. Beğenmenize sevindim...saygılarımla.
Silserkan bey harika bir yazı, yazılarınızı bi solukta okuyorum, sonra bitiyor ve tühhhh bitti diyorum, sonra bir daha okuyorum :) kendi adıma çok teşekkür ediyorum size, sevgilerle...
YanıtlaSil:))Ahmet Bey çok teşekkürler... Faydalı bulmanız ve iyi vakit geçirmeniz mutlu etti.
Siltekrar görüşmek üzere...sevgi ve saygılarımla...
Paylaşım için çok teşekkürler. Gerçekten faydalı bir yazı. Tavsiye edeceğiz.
YanıtlaSililginiz için çok teşekkürler....
Silsevgilerimle...